مقبره خواجه اتابک؛ اثر ارزنده معماری دوره سلجوقیان / کرمان

نوع اثر: تاریخی قدمت: دوره سلجوقیان -۵۲۳ هجری آدرس: کرمان – خیابان ابوحامد – کوچه ۱۸ بهای بلیط: بازدید از این اثر رایگان میباشد مدت پیشنهادی بازدید: کمتر از ۱ ساعت

مقبره خواجه اتابک که در محله جنوب شرقی شهر کرمان و نزدیک مسجد بازار قرار دارد، از آثار اواخر قرن ششم هجری و مربوط به دوران سلجوقی می‌باشد. این بنا محل دفن “خواجه محمد اتابک” از رجال دوران سلجوقیان است. پلان بنا هشت ضلعی است که در داخل فضایی مربع داردو عنصر تزئینی غالب در این بنا گچبری است و سنگ محراب زیبایی در ضلع غربی آن نصب است و کتیبه هایی زیبا با خط کوفی دارد. تزئینات تمامی بنا با کاشیهای فیروزه‌ای مزین شده است. این اثر تحت شماره ۲۵۳ به ثبت رسیده است.

نمای خارجی این بنا مانند برج هشت ضلعی و از داخل ۴ ضلعی است.هر ضلع آنرا نغولی مستطیل شکل با آرایشی از آجر تشکیل میدهد.روی این نغولها، سطوح صاف آجری پایه و حاشیه قبه را در بر میگیرد.

[caption id="attachment_401" align="aligncenter" width="910"] مقبره خواجه اتابک قبل از مرمت[/caption]

تزیینات آجری و گچبری و سنگهای مرمر نفیس و خطوط عالی کوفی آن بینهایت قابل توجه است.

داخل بنا بصورت محوطه چهارگوش است و زوایای مربع داخلی به حدی نزدیک دیوار ساخته شده که تقریباٌ به سطح خارجی آن که شبیه کثیرالاضلاع هشت ضلعی است، منتهی میگردد.

در گچبری های آن قطعات کوچک کاشی بکار رفته است.نقش های حک شده ای که سراسر قسمت داخلی را میپوشاند زمانی به وسیله ستاره های کوچکی تزیین شده که از کاشی های فیروزه ای مثلث شکل و چند ضلعی بودند و اکنون اثری از آنها باقی نمانده است.بیشترین تزیینات را در محراب این بقعه میتوان دید این تزیینات شامل نقوش هندسی و ریزه کاری و شیوه ستون بندی و سنگ تراشی خطوط محراب میباشد.

سنگ قبر خواجه اتابک که طرحی از یک محراب را نشان میدهد، دارای خطوط زیبای کوفی و حجاری بسیار جالبی است.

[caption id="attachment_403" align="aligncenter" width="889"] نمای کامل مقبره خواجه محمد اتابک[/caption]

با توجه به نحوه معماری این بنا و مقایسه آن با دیگر مقبره های آجری این دوره از معماری اسلامی، بخوبی استنباط میشود که این بقعه یکی از آثار ارزنده معماری دوره سلجوقیان است و در حدود سال ۵۸۲ هجری ساخته شده است.

]]>